Cretien van Campen, một học giả chuyên nghiên cứu về khoa học xã hội đã định nghĩa hiệu ứng Proust là “một sự hồi tưởng không tự nguyện, do giác quan, sống động và cảm xúc về các sự kiện trong quá khứ”.
Trí nhớ dài hạn của chúng ta lưu trữ những mùi mà chúng ta ngửi thấy như một kho lưu trữ tinh thần. Các chi tiết liên quan như cảm xúc, con người, địa điểm, thực vật, động vật, v.v., được lưu trữ cùng với nó. Dường như não bộ ghi nhớ trải nghiệm đó bằng cách sử dụng mùi làm chìa khóa. Ngửi lại những mùi như vậy sẽ kích hoạt hồi ức về tình huống cụ thể đó. Hiện tượng này còn được gọi là “trí nhớ khứu giác”.
Bị hấp dẫn bởi câu chuyện của Proust, các nhà khoa học quyết định điều tra sâu hơn về hiện tượng này. Họ đã bắt tay nghiên cứu để hiểu cấu trúc giải phẫu của não và cách nó xử lý các kích thích cảm giác và lưu trữ trí nhớ. Với mỗi nghiên cứu, họ càng phát hiện thấy mùi hương đóng một vai trò quan trọng trong trí nhớ.
Chúng ta chỉ biết tầm quan trọng của thứ gì đó khi nó thực sự bị mất. Bệnh nhân Alzheimer cảm thấy khó khăn trong việc xác định mùi và điều này càng tồi tệ hơn khi bệnh tiến triển. Một đặc điểm của bệnh Alzheimer’s là hồi hải mã bị thoái hóa. Các nhà khoa học đã có thể kết nối các mảnh ghép và xác định rằng, hồi hải mã rất quan trọng đối với nhận thức khứu giác và trí nhớ.
